Sivil Havacılık Sektörü Batağa Saplandı!

COVID-19 pandemisi pek çok sektörü olduğu gibi sivil havacılık sektörünü de olumsuz etkiliyor. Üniversitemiz Mühendislik Mimarlık Fakültesi Uçak Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Melih Cemal Kuşhan dünyada cirosu en yüksek olan sivil havacılık sektörünün batağa sağlandığını söylüyor. Krizin ne zaman ve nasıl aşılacağı belirsiz. Şirketlerin yolcu güvenini yeniden kazanmada yeni stratejiler geliştirmesi, devletlerin de sübvansiyon sağlaması sektörün varlığını sürdürebilmesinde hayati önem taşıyor.

“Koltuk sayıları %51 oranında azaldı”

Büyük aktörleri Boeing ve Airbus başta olmak üzere pandemiden etkilenen havacılık sektörünün dünya ekonomisini olumsuz etkileyeceğini belirten Kuşhan şöyle konuşuyor: “Pandemi süreci; 7/24 çok yoğun aktivitenin olduğu, büyük paraların döndüğü, aktörlerinin siyaset ve ekonomide büyük rol oynağı sivil havacılık sektörünü hallaç pamuğuna çevirmiştir. Devletlerin sübvansiyonları ile önlemler alınmaya çalışılmaktadır; örneğin Boeing bugün batmadıysa ABD’nin sübvansiyonları sayesindedir. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütünün (ICAO) 2020 verilerine göre THY (Türk Hava Yolları) dahil olmak üzere Avrupa’nın önde gelen 20 hava yolu şirketinin yıllık koltuk, yolcu sayılarında ve kâr oranlarında çok büyük düşüş yaşanmıştır. Bir önceki yıla kıyasla koltuk sayıları %51 oranında azalmıştır. 2 milyar 921 milyon yolcu kaybı, 393 milyar dolar işletme kaybı gerçekleşmiştir. 2021’in ilk 2.5 aylık verilerine bakıldığında da %44’lük düşüş görülmektedir. Salgının süresi, alınan önlemler, hava yolu şirketlerine güvenin azalması gibi koşullar bu olumsuz tabloyu oluşturmaktadır” dedi.

“Sektör için biri iyimser diğeri kötümser iki senaryo var”

Sivil havacılık sektörünün SARS, MERS gibi pandemi tecrübesi olduğunu belirten Kuşhan, “Geçmişe bakıldığında sektörün en fazla 7 ay gibi bir sürede kendini toplayarak eski seviyelerine döndüğü hatta daha kârlı hale geldiği bilinmektedir. Koronavirüs pandemisi için ise öngörüde bulunmak mümkün değil. İyimser (V) ve kötümser (U) olmak üzere iki senaryo var. İyimser senaryoya göre “V” şeklinde olduğu gibi; azalış devam edecek ve çok kısa sürede aynı hızda yükseliş başlayacak. “U” şeklindeki senaryoda ise tüm göstergeler düşmeye devam edecek ve çok uzun bir süre en düşük seviyede seyredecek, yükseliş ise çok sonra gerçekleşecek. Eski rakamlara dönülüp dönülemeyeceği sorusunun cevabı verilemiyor” diyor.

Yan sektöler de etkilendi!

 “Pandeminin olumsuz etkisi sadece likidite ve sermayedeki düşüşte görülmedi; kapanan firmalar, firmaların diğer havacılık firmaları ile yaptıkları sözleşmeler, kiralık uçaklar, karşılıklı taahhütlerin karşılanamamasından dolayı sigorta şirketlerinin üzerine düşen yükümlülükler gibi birçok hukuki olumsuzluklar da sektörü sekteye uğrattı” diyen Kuşhan, sivil havacılık sektöründe sürdürülebilirliğin çok önemli olduğunu belirtiyor. Yolcu güveninin yeniden kazanılması, havalandırma sisteminde iyileştirmelere gidilmesi, mesafe ve hijyen kuralları gibi yeni uygulamalara ağırlık verilmesi ile devlet desteğinin hayati önem taşıdığını vurguluyor.

Melih Cemal Kuşhan,  1996 yılından beri Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde öğretim üyeliği yapmaktadır. 2016 yılında profesör unvanı alan Kuşhan; malzeme bilimi,  hava araçları tasarımı, uçak motor gövde, üretim plânlaması dersleri veriyor. Kuşhan’ın Gürgen S. ile tasarladığı “Koruyuculuğu Artıran Seramik Toz Katkılı Kayma Altında Katılaşan Sıvı İçerikli Zırh Kumaşı” adlı patentli bir ürünü de bulunmaktadır.