Üniversitemiz Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Canan Kop Bozbay etlik piliç beslemede bilimsel yaklaşımları ve öğrenci araştırmalarını anlatıyor.
Etlik piliç yetiştiriciliği dünya genelinde en yaygın yapılan hayvansal üretim faaliyetleri arasında yer alıyor. Tavuk eti yüksek biyo yararlanıma sahip protein içeriği, düşük yağ oranı, ekonomik bulunabilirliğinden dolayı sağlıklı beslenmenin temel taşlarından biri. Ancak günümüzde yanlış yönlendirmeler ve eksik bilgi nedeniyle tavuk eti ile ilgili bazı önyargılar oluşmuş durumda. Özellikle hormon kullanımı yapay yetiştirme yöntemleri gibi gerçeği yansıtmayan spekülasyonlar, tavuk eti tüketicilerinin yanlış bilgilendirilmesine neden olmakta. Bilimsel araştırmalar etlik piliçlerin genetik seleksiyon ve dengeli besleme stratejileri ile tamamen doğal olarak hızlı büyüme sağladıklarını açıkça ortaya koyuyor. Bu noktada tüketicilerin doğru kaynaklardan güvenilir bilgi elde etmesi, toplum sağlığı açısından önem taşıyor.
Yemler ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı’na ilişkin bilgilendirmede bulunan Doç. Dr. Bozbay etlik piliç beslemede tüm aşamaların deneyimlenebilmesi için kapsamlı, uygulamalı bir eğitim modeli yürüttüklerini; mezuniyet tezi öğrencileriyle birlikte inova esansiyel yağ beslemesi üzerine bir proje yürüttüklerini söylüyor ve şöyle devam ediyor:
“Bu proje kapsamında öğrencilerimiz etlik piliç döllü yumurtalarına kuluçkanın 18. gününde inova besleme yoluyla farklı dört tane uçucu yağ enjekte ettiler. Şu anda da kuluçka performansını değerlendiriyorlar. İnova besleme yani embriyoya dışarıdan besin maddesi sağlama yöntemi kuluçkadan çıktıktan sonra hayvanların büyüme ve gelişmelerini desteklemek için uygulanan yenilikçi bir yaklaşımdır. Anadolu te ülkemize özgü etlik piliç yetiştiriciliğinde sürdürülebilir ve yerli alternatif kaynak sağladığından dolayı sektör için önem arz etmektedir. Bu araştırma kapsamında öğrencilerimiz hem bilimsel araştırma yetkinliklerini artırarak sektöre daha donanımlı halde hazırlanmış olarak katılacaklar hem de kanatlı hayvan besleme birimine katkı sağlamış olacaklar.”
Etlik piliçlerde kuluçka işlemi 21 gün sürüyor. Bunun ilk 18 günü intibasyon denilen ön gelişim makinesinde gerçekleşiyor. Son 3 günde de yumurtalar çıkış makinesine alınıyor. 21. günde çıkış tamamlanır tamamlanmaz yani kuluçka işlemleri sona erdikten sonra civcivlerin kümese yerleştirilme süreci başlıyor. Çevre kontrollü kümesler, hayvanlar için gerekli olan sıcaklık, nem, havalandırma, aydınlatma gibi parametreleri ideal aralıklarda tutmaya olanak sağlıyor. Civcivler kümese ilk yerleştirildiklerinde sıcaklık 32 ila 34 santigrat derece arasında olup hafta bazında 2-3 santigrat derece düşürülerek 20-22 santigrat dereceye sabitleniyor. Aydınlatma programı hayvan refahı gözetilerek ayarlanıyor. Yemliklerin her daim temiz tutulması, hayvanlara taze su sağlanması, kümes içi hava kalitesinin korunması, kümese girişteki dezenfeksiyon uygulamaları gibi işlemler etlik piliç yetiştiriciliğinde önemli yönetimsel uygulamalar olarak sıralanıyor. Tüm bu uygulamalar yapılırken hayvan stres faktörlerinin en aza indirgenmesi gözetiliyor.
Etlik piliçlerin beslenmesi, hızlı büyümeleri ve kas gelişimleri için oldukça önemli. Civcivler kümese yerleştirildiklerinde, enerji, vitamin, mineral gibi besin madde gereksinimlerine göre rasyonlarının düzenlendiği belirtiliyor. Rasyonlar hazırlanırken hayvanların sindirim sistemlerinin anatomik yapılarına uygun olarak sindirilebilirliği yüksek olan yem ham maddeleri seçiliyor. Etlik piliçlerin beslenmesinde başlangıç büyütme ve bitirme olmak üzere üç aşamalı yemleme yapılıyor ve her dönem yemleri hazırlarken, hayvanların büyüme ve yaşlarına göre besin madde içerikleri dengeleniyor.
Doç. Dr. Bozbay şöyle devam ediyor: “Öğrencilerimizle birlikte doğru ve dengeli bir besleme stratejisi uygulayarak güvenilir verimli ve kaliteli etlik piliç üretimi sağlıyoruz. Biz mezotis kapsamımızda esansiyel yağların kanatlı hayvan beslemedeki kullanım amaçlarını değerlendiriyoruz. Esansiyel yağlar kanatlı hayvan beslemede bağırsak florasını güçlendirmekte ve patojenleri baskılamaktadır. Yaptığımız literatür araştırmalarına istinaden antioksidan güçleri çok yüksek olan 4 farklı esansiyel yağı ele aldık; bunları kuluçkanın 18. gününde inova besleme olarak yumurtalarımıza verdik. Çıkış günüde randıman yüksekliği, tono skoru ve civcivlerimizin bağışıklık gibi değerlendirmelerini yapmaktayız. Farklı esansiyel yağlardan hangisinin kuluçka performansını daha iyi etkileyeceğini araştırmaktayız.”
ESOGÜ Haber 