Gün boyu aralıksız hizmet veren hastanelerin enerji ve su tüketimleri, atık sorunları, yetersiz havalandırma gibi başlıca problemleri yeşil hastane uygulamaları ile çözülebilir. Bina içi uygulamalardan park yeri tasarımlarına, iklim şartlarından yararlanmadan peyzaj çalışmalarına uzanan çağdaş yaklaşımlar geliştirilip yaygınlaştırılabilir. Üniversitemiz Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Gözde Yeşilaydın, bu sayede maliyet tasarrufu sağlanacağını, israfın önleneceğini, çalışanlar, hastalar ve yakınlarının daha sağlıklı ortamlarda kendilerini daha iyi hissedeceklerini belirtiyor.
Çevre dostu yeşil hastaneler
Çevre kirliliğinin önemli bir sorun haline gelmesi ile yeşil yönetim anlayışının ortaya çıktığını belirten Dr. Yeşilaydın, hastane faaliyetlerinde çevre dostu uygulamalarının gün geçtikçe önem kazanmaya başladığını söylüyor: “Enerji ve suyun fazlaca tüketildiği, tıbbi ve tehlikeli atık oluşumunun kaçınılmaz olduğu, mevcut kaynakların ise kısıtlı kullanıldığı hastanelerin, çevre ve insan sağlığı üzerinde birtakım olumsuz etkileri bulunmaktadır. Yeşil hastaneler; hastane kuruluş yerinin seçiminden inşasına, sağlık hizmeti sunumunun her aşamasında çevre dostu olabilen hastanelerdir. Yeşil hastanelerde doğaya zarar vermeyen ekipman ve malzemeler kullanılır, tüketilen enerjinin ve suyun daha etkin ve verimli kullanılmasına önem verilir, bunun için alternatifler geliştirilir, iç ortam hava kirliliğini azaltacak önlemler alınır, yenilikçi çevreci tasarımlar kullanılır, kaynakların akılcı kullanımı teşvik edilir. Çevre dostu yeşil hastane uygulamaları ile kaynak kullanımında tasarruf edilebildiği ve çevre sorunları azaltılabildiği gibi sağlık kurumlarında maliyet tasarrufu da sağlanmaktadır.”
Atık oluşumu azaltılmalı
Atık, su, enerji yönetimi; hava kirliliği kontrolü; yeşil bina tasarımları ve derecelendirme sistemlerinin önemine dikkat çeken Yeşilaydın; “Atık oluşumunun mümkün olduğu kadar azaltılması, atık oluşumundan kaçınılması, yeniden kullanılabilir ya da geri dönüştürülebilir malzeme ve ekipmanların kullanımı için çalışanların teşvik edilmesi sağlanabilir. Çevreye yönelik potansiyel risklerin azaltılmasında atıkların toplanması, taşınması, depolanması, bertarafı ile ilgili yazılı prosedürler oluşturulması ve mevzuata ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesi önem taşımaktadır” diyor.
Alternatif enerji kaynakları tercih edilmeli
Enerji tüketimini en aza indirecek rüzgâr, jeotermal, güneş gibi alternatif enerji kaynaklarından yararlanılması gerektiğini belirten Yeşilaydın şu önerilerde bulunuyor: “Isı kaybını önlemek amacıyla ısı yalıtımlı cam filmlerin, enerji tasarrufu sağlayan aydınlatma teknolojileri ve ampullerin kullanılması, yapay aydınlatmalar yerine gün ışığından daha fazla yararlanılması, hastane binasında iyi bir yalıtım sistemi kurulması enerji yönetimi açısından uygulanabilecek yöntemlerdir. Yeşil hastanelerde önemli olan bir diğer konu da su yönetimidir. Çok miktarda suyun kullanıldığı hastanelerde kan ve kan ürünleri, dışkı, vücut sıvısı vb. nedenlerle oluşan atık su miktarının zararlı etkilerini önlemek gerekir. Atık suların uygun şekilde arıtılması ile birlikte gereksiz su tüketiminin azaltılması yönünde stratejiler belirlenebilir. Bina içi uygulamalardan park yeri tasarımına kadar çevre dostu yenilikçi uygulamalar ve tasarımlar yeşil hastane olma yönünde atılacak bir diğer önemli adımdır. İklim şartlarından (güneş, rüzgar, yağmur vb.) yararlanma, ergonomik tasarımlar, hastane binasının, bahçesinin ve park yerlerinin yeşillendirilmesi ve peyzaj çalışmaları hasta, hasta yakınları ve çalışanlar üzerinde olumlu etkiler bırakabilir.
Hasta bina sendromu
Yeşilaydın, yeşil hastanelerde iç ortam hava kalitesinin oldukça önemli bir çevresel parametre olduğunu belirterek; “Bina içerisinde yer alan kirletici etkiyi azaltmak ve kirletici gazların salınımını önlemek amacıyla malzeme ve ekipmanlarda sızıntı kontrolü yapılabilir, uygun filtrelerin kullanımı ve değişimine özen gösterilebilir. İç ortam hava sirkülasyonunun yapılamaması ve yetersiz havalandırma sonucu iç ortam hava kalitesi bozulmaktadır. Bu durumda ‘hasta bina sendromu’yla karşı karşıya kalınması söz konusu olmaktadır. Hasta bina sendromuna yakalanmamak adına hastanelerde hava kirliliği yönetiminin etkin ve verimli işlemesi oldukça önemlidir. Sağlık yöneticileri, kurumsal strateji ve politikalarda çevre dostu anlayışa da yer vererek, sağlık hizmeti sunum sürecinde yeşil stratejiler benimseyebilir” diyor.
Gözde Yeşilaydın, lisansını Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, lisansüstü eğitimini Anadolu Üniversitesinde tamamladı. 2016’dan beri Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümünde doktor öğretim üyesi olarak çalışıyor. Araştırma alanları arasında yönetim ve organizasyon, sayısal yöntemler, sağlık kurumları işletmeciliği ve sağlık yönetimi bulunuyor.
Dinlemek için: https://open.spotify.com/episode/68T6fCaZte8BQksnzqn5ZR
ESOGÜ Haber 